Tundrarublom Draba pauciflora R.Br.

Tundrarublom er ei fleirårig urt som blir opptil 10 cm og veks i små tuver. Blada sit i rosett, og dei er nokså butte, men ikkje avrunda i toppen. Blada har nokre særprega, grove og stive ugreina hår, gaffelhår og nokre få grove, langskafta og fågreina stjernehår (óg kalla krusiforme hår). I bladspissen er det lange ugreina hår eller gaffelhår (skilnad mot polarrublom). Blomestengelen har mykje av dei same håra som blada, og han er bladlaus. Blomestanden er ein svært kort klase, ofte heilt nede i rosetten tidleg i bløminga, men han strekkjer seg litt i fruktstadiet. Kronblada er bleikgule, svært små og smale (2–2,5 × 0,8–1,5 mm), og dei står på skrå oppover (blomen er halvopen). Fruktstanden er kort og ofte med få frukter. Frukta er ei omvendt eggforma til elliptisk kortskulpe, blankt olivenbrun, grissent håra eller om lag snau, og med svært kort griffel slik at arret verkar vere sitjande. Skulpa sit på eit skaft som ofte er lengre enn skulpa.

Tundrarublom er tetraploid med grunntal x = 8 og kromosomtal 2n = 36. Fleire teljingar er utførte på norsk materiale.

Tundrarublom er heimleg og veks i mosehei og i fuktig, ofte moserik tundra, oftast i tett vegetasjon. Utbreiinga strekkjer seg frå mellomarktisk sone til polarørkensona. Arten er i Noreg berre funnen på Svalbard, på Spitsbergen og øyane ikring. Han er funnen på fleire av dei kaldaste øyane, inkludert Kvitøya som berre har nokre få karplantar, men han er enno ikkje dokumentert frå Prins Karls Forland eller Hopen.

Den globale utbreiinga er arktisk sirkumpolar, men berre i dei mest sommarkalde områda på Svalbard, i Russland og Sibir, og lengst nord i Alaska, Canada og Grønland.

Tundrarublom og polarrublom Draba micropetala vart lenge blanda saman med og inkluderte i gullrublom Draba alpina, av di dei har gule kronblad og bladlaus stengel. Endå meir har tundrarublom vore blanda saman med polarrublom (sjå, til dømes, Rønning 1979 og Walters og Akeroyd 1993). Den store avklåringa kom først med arbeida til Brochmann mfl. (1992, 1993) som synte at dei er to distinkte artar med ulike kromosomtal og molekylære markørar. Dei er òg distinkt ulike i morfologi og økologi. Dei vart difor først aksepterte som to ulike artar i norske florabøker hos Lid og Lid (1994) og Rønning (1996).

Det har vore uvanleg mykje rot kring dei vitskaplege namna i polarrublom og tundrarublom. Lenge brukte ein namnet Draba oblongata R.Br. ex DC., men Mulligan (1974) synte at dette namnet høyrde til ein heilt ulik og kvitbloma art frå Grønland, og at det hadde prioritet som namn for denne arten. Mange forfattarar har òg brukt namnet Draba adamsii Ledeb. for polarrublom, men dette namnet høyrer til tundrarublom (men har ikkje prioritet for denne arten).

Eit lite problem som vi førebels ikkje har gått nærare inn på, er ein mogeleg variasjon med geografisk mønster innanfor arten på Svalbard. I dei mildare fjordstrøka på Spitsbergen er han noko mindre tuveforma og litt meir storvaksen, og han har om lag snaue skulper. Kjem ein nordover og austover, inn i områda med polarørken, er han mykje meir småvaksen og tuveforma, ofte òg meir håra, og med håra skulper i ein fruktstand som knapt strekkjer seg.

Elven R og Hegre H. Tundrarublom Draba pauciflora R.Br. www.artsdatabanken.no/Pages/345591. Lasta ned <dag.månad.år>.