Kystsoleie
Ranunculus subborealis subsp. villosus
Kystsoleie har ei noko vestleg utbreiing, her frå Narvik i Nordland.
Kystsoleie er ei mellomstor, heimleg soleie som tilhøyrer arten skogsoleie som ein underart. Dette er den vestlege underarten, og han er utbreidd i vestlege delar av Noreg, på Dei britiske øyane og på Island. Blomane er gule og ofte større enn hos bakkesoleie.
Kjenneteikn
Kystsoleie er ei fleirårig urt som vert om lag 20–50 cm høg. Stengelen er opprett og tetthåra med kraftige, lyst gulbrune, sprikjande hår. Jordstengelen er kort og opprett, og planten veks ikkje i matter. Grunnblada er oftast mykje håra og matte. Dei har kantete omriss og er delte meir enn halvvegs inn, men ikkje heilt til grunnen, i tre (sjeldan fem) hovudflikar (den grunnleggjande tredelinga er ein viktig skilnad mot R. acris som har grunnleggjande femdelte blad), oftast med mange, nokså butte, sideflikar. Hovudflikane er eggforma eller avlange i omriss. Den midtre hovudfliken er delt mindre enn halvvegs inn til grunnen med nokså butte sideflikar og tenner. Dei nedste støtteblada i blomestanden er enklare og mindre oppdelte enn grunnblada, oftast i tre hovudflikar. Blomestanden har oftast fleire gule, nokså store (frå 2 til 3,5 cm breie) blomar i halvskjerm. Kronblada er utan tydelege brune årer.
Opprett og tetthåra stengel med kraftige, lyst gulbrune hår.
Kort og opprett jordstengel; veks difor ikkje i matter.
Grunnblada er ofte mykje håra og matte.
Grunnblada er delte meir enn halvveges inn, og oftast med 3 hovudflikar (skilnad mot R. acris).
Blomestanden har oftast fleire gule, nokså store blomar i halvskjerm.
Kromosomtal
Underarten er diploid med grunntal 7. 2n = 14. Teljingar er utførte mellom anna på norsk materiale.
Økologi og utbreiing
Kystsoleie veks på eng, beitemark, i urterik skog (ofte høgstaudeskog) og i kysthei i boreonemoral til nordboreal sone. Underarten har ei noko vestleg, men litt dårleg kjend utbreiing, og han er nokså vanleg i kyst-, fjord- og dalstrøk frå Aust-Agder til Nord-Troms og er òg funnen i Alta (Finnmark). På Austlandet er han dokumentert frå nord i Hedmark og Oppland, og frå grenseområda mot Vestlandet i Buskerud og Telemark, men han er truleg mykje oversett. Underarten er funnen som innført eit par stader på Bjørnøya og i Longyearbyen og Ny Ålesund på Spitsbergen. Underarten er utbreidd i Nordvest-Europa nord til Island.
Kommentarar
Kystsoleie er ei hovudeining innanfor engsoleie-gruppa R. acris s. lat. og utgjer ein hovuddel av materialet i dei vestlegaste delane av Vest-Europa, kanskje òg på Grønland. Planten utgjer ein hovuddel av kva som finst i Vest-Noreg, men er ikkje godt nok påskjønna vestpå.
Forvekslingar
Kystsoleie skil seg frå dei to andre underartane av skogsoleie (russesoleie subsp. subborealis og fjellsoleie subsp. pumilus) i at stengelen er tetthåra med kraftige, lyst gulbrune hår, og i at blada har hovudflikar med oftast mange sideflikar som er butte. Hos russesoleie er stengelen grisse håra med kvite hår, og blada har hovudflikar med få, spisse sideflikar. Kronblada har dessutan tydelege, brune årer hos denne underarten, noko dei ikkje har hos dei to andre. Fjellsoleie er om lag snau, men elles vanskeleg å karakterisere som berre éi eining (sjå denne).
Kjelder
Elven R, Bjorå CS, Fremstad E, Hegre H og Solstad H (2022). Norsk flora. 8. utgåva. Samlaget, Oslo.
Siter nettsida som:
Hegre H og Elven R. Kystsoleie Ranunculus subborealis subsp. villosus (Drabble) Elven. www.artsdatabanken.no/Pages/286369. Lasta ned <dag/månad/år>.